محرم به چه معناست

نام نخستین ماه از ماههای دوازده گانه قمری. علت نامگذاری این ماه به محرم ، آن بوده که در ایّام جاهلیّت ، جنگ در این ماه را حرام می دانستند و روز اول محرّم را اول سال قمری قرار می دادند.
امّا بنی امیّه با ریختن خون سیدالشهدا در این ماه و پدید آوردن حادثه ی کربلا ، احترام ماه حرام را نگه نداشتند. امام رضا (ع) فرمود: در جاهلیّت ، حرمت این ماه نگاه داشته می شد و در آن نمی جنگیدند ؛ ولی در این ماه ، خونهای ما ریختند و حرمت ما را شکستند و فرزندان و زنان ما را اسیر کردند و خیمه ها ا آتش زندند و غارت کردند و حرمت پیامبر را درباره ی ذرّیه اش رعایت نکردند.?

به گفته ی سید حمیری :

فی حرام من الشهور احلَّت

حرمة الله و الحرام حرام ?

در دوم ماه محرّم الحرام سال ?? هجری ، کاروان اباعبدالله (ع) وارد کربلا شد و اردو زد. بتدریج بر سپاه کوفیان که آن حضرت را محاصره کرده بودند افزوده شد. روز نهم ماه محرم "تاسوعا" نام دارد و روز دهم آن "عاشورا" ، روز شهادت سیدالشهدا و یاران و فرزندانش در کربلاست.

از آنجا که ماه محرّم ، یادآور حادثه ی کربلا و عاشوراست ، فرا رسیدن آن دلها را پر از غم می سازد و پیروان و سفتگان امام حسین (ع) ، از اول محرّم ، محافل و مجالسی را سیاهپوش کرده ، به یاد آن امام شهید به عزاداری می پردازند. محرم همچون عاشورا ، رمز مهّم است و در این ماه ، سراسر کشورها و شهر های شیعه نشین ، به یاد شهیدان کربلا اشک می ریزند و از عاشوراییان درس می گیرند. امام خمینی (ره) فرموده است : (محرّم ، ماه نهضت بزرگ سید شهیدان و سرور اولیاء خداست که با قیام خود در مقابل طاغوت ، تعلیم سازندگی و کوبندگی به بشر داد و راه فنای ظالم و شکستن ستمکار را به فدایی دادن و فدایی شدن دانست.) ?

خیز و جامه نیلی کن ، روزگار ماتم شد

دور عاشقان آمد ، نوبت محرّم شد

ماه خون گواه آمد ، جوش اشک و آه آمد

رأیت سیاه آمد ، کربلا مجسّم شد

پای خون دل وا کن ، دست موج پیدا کن

رو به سوی دریا کن ، ساحلی فراهم شد

هر که رو به دریا کرد ، آبروی ساحل شد

خنده را ز خاطر بد ، گریه ی محرّم شد ?

---------------------------------------------

منابع :

? بحارالأنوار ، ج?? ، ص??? و ???.

? مناقب ، ج ? ، ص ??.
? صحیفه ی نور ، ج? ، ص??.
? گلواژه ، ج?، ص ???.